Gazetemiz muhabiri Fatma Tan’ın Natxo Zenborain ile Facebook üzerinden canlı olarak gerçekleştirdiği o röportaj…

F. Tan: Merhaba. Seni biraz tanıyabilir miyiz?
N. Zenborain: Tabi ki; birbirimizi tanımalıyız. Ben İspanyadan Natxo Zenborain, ben eski bir gazeteciyim. Daha sonra resim merakım başladı çünkü yaptığım iş beni yansıtmıyordu. Şimdi kendimi çok mutlu hissediyorum. Sanat benim hayatım.

F. Tan: Alaycı mı? Sanat okulundan mısın?
N. Zenborain: Öğrenmek istediğim şey, resmi Sanat Akademilerinde öğretilmiyordu. Dolayısıyla kendi başıma çalışmaktan başka seçeneğim yoktu. (kitaplarda yoktu), Her zaman konunun üstadı insanlarla bilgi alışverişinde bulundum. (optik spektrometri, modelleme, boyama, fotoğrafçılık) v.s.

F. Tan: Çalışmalarınızda hangi teknikleri kullanıyorsunuz?
N. Zenborain: Çizim ve boyamayı gençliğimden beri yapıyorum. Sonra fotoğraf gibi unsurları ekledim, işlerimi önce manuel olarak yaptım, ancak 1993 yılı civarında başka bir araçla çalışmaya başladım. “Bilgisayar”…, Benim için tüm unsurların bir "katalizörü" olacaktı: Oldu da.

F. Tan: Pandemi (Covid 19) sürecinde sanatsal etkinliklere katılabildiniz mi? Covid 19 sizi ve çevrenizi nasıl etkiledi?

N. Zenborain: İspanya'da Covid19 bizi oldukça ağır bir ev hapsine götürdü, insanları evlerindeki dolapları toplarken veya evlerini boyarken hatırlıyorum ... Tamamen izole renk dünyalarım üzerinde çalışmaya devam ettim ama zaman geçtikçe zevkle hatırlıyorum ve ben yeni kreasyonlar üzerinde çalışırken, geçip gittiğini bile fark etmemiştim ... Virüsün gelişmesi nedeniyle Amerika’daki bazı sergiler askıya alındı, ancak çalışmalarım Güney Kore ve İstanbul'daki sergilerde somut olarak görülebiliyordu. Asya'daki çeşitli galeriler tarafından sanal olarak sergilendi. Sanat galerilerinin halka açılmadaki zorlukları nedeniyle güçlenen bir başka formdu.

F. Tan: Ülkenizdeki sanat ve sanatçıya bakış açısı nedir?
N. Zenborain: Açıkça söylemek gerekirse; ülkemdeki sanat okulları, alışılmış, kalıplaşmış bir geçmişe bağlı kalıp eğitim verdiğimi görüyorum ve sonuçta birbirini takip eden saçma sapan çalışmalar, öğretiler karşısında izleyici oranında bir düşüş oldu.

Ayrıca, kendi sanatçılarına sahip olması gereken "güç gruplarına" da sahibiz, ancak bu grupların onları pazarlamalarına olanak tanıyan birçok bağlantıya sahip olmasına ragmen onlara kopyacı veya taklitçi demek daha iyidir. Ben kişisel olarak bunu doğru bulmuyorum ve onları öne çıkaran galerilerde de her geçen gün izleyici sayısında düşüş yaşanıyor.

F. Tan: İnsanlar sanatçıyı nasıl görüyor? İnsanların sanata bakışlarından memnun musunuz?

N. Zenborain: Beden ve ruhmuzla kendimizi sanata adadığımızda, başkaları tarafından farklı algılanıp, sanat dışı olarak değerlendirildik. Fakat biz işimizi büyük bir ciddiyetle yapmaktayız. Onlara göre sanat, ortak bir hobi çalışması gibi yapılan birşey. Benim ki ise; ana akımın dışında kişisel bir sanat elde etmek için yeni biçimler, formüller ve unsurlar aramak ve keşfetmek için yıllarca fedakarlık yapmak demektir. Eğitim camiasının gözünde; kültürün ve özellikle plastik sanatların değeri "rare avix" olarak kabul edilir.

F. Tan: Bir sanatçı olarak, gelecekte sanatınızı ve kendinizi nerede görüyorsunuz?
N. Zenborain: Yıllar önce bilipte açıkladığım şeyi, medyamla dış dünyaya çıkmaktan başka seçeneğim yoktu ve itiraf etmeliyim ki; farklı ülkelerden Fransa, İtalya, Kanada'dan izleyicilerle iletişim kurabiliyorum. ABD, Meksika, Kore, Hindistan…. Psychoart'ımla bir hapishaneye veya psikiyatri hastanesine gitmek gibi sıradan ölümlüler için en garip 2 sergimde yerel olarak doğruladığım gibi, zihin için bir sanat olan psychoart sayesinde, bazı etkileşim ve konsantrasyon aşamaları elde etmek ve insanların zihinlerini açmak normalde ve uzun süredir yaşanan durumlar nedeniyle sanatı hissetmeyen ve bu sayede hayal güçlerini fiziksel kısıtlamalarına rağmen onunla yükselebilecek şekilde “görünmesini” başardılar. Hem hapishane müdürü hem de psikiyatri için oldukça sürpriz oldu. Benim için büyük bir ödüldü bu deneyimler. Groundhog Day'e çakılıp kalmış sözde Kültür bölümleri için çok şeyin değişmesi gerekecek. Böylece bazı sanatsal etkinlikler yeniden sergileyebilsinler veya yeniden yapabilsinler.

F. Tan: Çalışmalarınızda en çok hangi tekniği kullanıyorsunuz?
N. Zenborain: Figüratiften gerçeküstücülüğe ve tüm bunlar benim Psychoart perspektifindendir.

F. Tan: Sanatın insanlar üzerindeki gücüne inanıyor musunuz?
N. Zenborain: Tabii ki, daha önce de açıkladığım gibi, bunu doğrulayabilirim. Başka bir şey de; yetkililerin daha fazla zihin açıklığı olmadan otomatları tercih etmeleridir. Ancak sanat, izleyicilere duyguları iletmek için yapılmaktadır. Başka bir şey de ticari ağlarda korunan, basit nesneler veya doğrudan çamur atan sözde sanatçılar.

F. Tan: Sizce her çocuk sanata yönelmeli mi?
N. Zenborain: Sanat, ilk döneminde bir çocuk gibidir. Kâğıt üzerindeki ilk vuruşlar ve iletişim şekli ... Sonra onu mükemmelleştiren ya da daha yararsız bir dünyanın aleyhine çaevirmek, sanatsal davranışlarla gerçekleştirmek bizim elimizdedir.

Ben şahsen, sanatla, insan duyularının uyandırılması gerektiğini tercih ederim.

F. Tan: Çocukların ve gençlerin sanatınıza bakış açısı nedir?
N. Zenborain: Okullardan sergilerime pek çok ziyaret oldu ... Gözlemledikleri ve etkileşimde bulundukları şeylere göre harika şeyler yapıldı, gençler dünyalarında normalde görmeye alıştıklarından farklı bir şekilde zevk alıyorlar ve işte burası psikopat sanat, diğer hikayeleri, ortaya çıkan diğer biçimleri, diğer dünyaları keşfetmek için bir uyarıcı olarak bir eseri zihinle iletebilme. İnsan, bireyi ve gizli yeteneklerini uyandırmak için alışılagelmişin dışına çıkmak zorundadır (küçüklerin zihinleri, öğrenmeye daima hazırdır). Sorun onların ne olmasını istediğimizde ve insan varlığının sanata ne kadar değer verdiğinde yatıyor.

F. Tan: Sizce toplumun ve sanatın gelişimi arasında bir bağlantı var mıdır?
N. Zenborain: Elbette birbirleriyle bağlantılıdırlar, bir insanın sahip olduğu sanat kültürü ve takdiri arttıkça, sosyal ve ekonomik düzeyde gelişimi de artar.

F. Tan: Bir resim oluşturulurken sizde ve tuvalde nasıl bir macera yaşanıyor?
N. Zenborain: Fikirler ve şekiller durmadan akıyor. Bir fikir seçtiğimde onu kendi biçiminde yakalamam gerekiyor ve Psychoart onları seçtiğim destekle birleştirdiği için şanslı, esas olarak anında çekilen fotoğrafa aktarılıyor ve an be an değişiyor. Bilinmeyeni ararken, geçen zamanın farkına varamıyorum….

F. Tan: Niğde hakkında ne biliyorsunuz?
N. Zenborain: Yeni yerler tanımak, sanatımı götürmek, Niğde’de çalışmalarımı sergilemek benim için mutluluk verici ve teşeklür ederim. Sanat kendimizi ve diğer yerleşim yerlerini keşfetmemize olanak tanır.

F. Tan: Gelecekte Niğde'ye gelmeyi planlıyor musunuz?
N. Zenborain: Şu anda kültürünü ve insanlarını keşfetmek ve eğlenmek için biraz karmaşık bir dünyamız var ... Niğde’yi ziyaret etmek çok iyi olurdu. Dünya sanatı için sahip olduğunuz, büyük ev sahibi Safa Büte sayesinde Niğde'ye ait gördüğüm fotoğrafları çok beğendim.

F. Tan: Türkiye hakkında ne düşünüyorsunuz? Daha önce geldin mi?
N. Zenborain: Türkiye'ye şahsen gelmedim, ama aklımın sokaklarında uçtuğunu ve yürüdüğünü garanti ederim. Türkiye, kıtalar arasında medeniyetlerin beşiği ve kavşağı, güzelliğini ve insanlarının dostluğunu vurgulayan arkadaşlarım ve ailem tarafından şiddetle tavsiye edilen bir yer.

F. Tan: Türkiye'de en çok görmek istediğiniz şehir nerede?
N. Zenborain: Büyük İstanbul’un hareketli yaşamında ve sonra da Kapadokya’nın gizeminde kendimi kaybetmek isterdim. Ben organize turizm gezilerinden çok, kendi başıma, uzaklarda macerelar yaşamayı tercih ederim.

F. Tan: Bir sanatçının bakış açısından konumunuzu (şehriniz, köyünüzü veya kasabanızı) bize söyleyebilir misiniz?

N. Zenborain: Doğduğum kasabamdan (Pamplona - Navarra) çok uzaktayım ... 2001'de ve Floransa'da (İtalya) Lorenzo de Mediccis ile ödülüne layık görülmemden sonra ve Belediye Meclisinden aldığım izinle gerçekleştirdiğim etkinlik bana çok iyi geldi. Navarra Müzesi'nde sergilenen ancak geniş uzantılarla sergilediğim eserlerimle, mekanda 2 konser, resim atölyeleri ile sokak düzeyinde bir Sanattan Geçit (Happening), vatandaşların buluşma noktası haline geldi. Etkinlik, "Şehri Uyandırmak" başlığı altında 5 gün sürdü. Mekanın sakinleri beni tebrik ettiler ama Belediye Meclisinin yaptığım etkinlik nedeniyle benden ücret talep etmesi; bana kapının altından atılan bir kağıt gibi geldi. ilk başta bunun bir şaka olduğunu düşündüm: Sanki ticari bir pozisyon açmışım gibi doluluk ücreti almak istediler. …. İspanya'dan ve avukatlar da dahil olmak üzere yurt dışından çok destek aldım. Ülkemdeki kültür departmanlarından herhangi bir destek görmediğim için, iletişim ve sanat yayma yöntemlerimi takdir eden yerlere gittim ve Belediye Meclisinin o aptalca isteği gibi birşey bir daha başıma gelmedi.

Röportajın İngilizcesi

F. Tan: Hello. Can we get to know you a little bit?
N. Zenborain: Of course; we should know each other. I am Natxo Zenborain from Spain, I am a former journalist. Then my curiosity for painting started because my work did not reflect me. Now I feel very happy. Art is my life.

F. Tan: Is it sarcastic? Are you from an art school?

N. Zenborain: What I have wanted to learn was not taught in the official Art Schools, with which, I have no choice but to study on my own (books), yes, I have always consulted valid people in other fields of knowledge that they could interest me in my studies. (optical spectrometry, modeling, painting, photography)

F. Tan: Which techniques do you use in your works. 

N. Zenborain: Drawing and painting comes from a young age, then I added elements such as photography, I have carried out manual processes - which I continue to carry out - but around 1993 another tool would be part as a "catalyst" of all the elements learned: The computer.

F. Tan: Have you been able to participate in artistic activities during the pandemic (Covid 19) process? How did Covid 19 affect you and your environment?

N. Zenborain: Covid19 in Spain led us to a fairly harsh home confinement, I remember that while people were tidying cabinets or painting their house ... I kept working on my worlds of colors totally isolated, but I remember it with pleasure, as time passed and I did not even realize its passing, when I was working on new creations ... Some exhibitions in the American continent were suspended due to the advance of the Virus, but my work could be seen tangibly in  exhibitions in South Korea and in Istanbul, also virtually online by various galleries in Asia. It was another form that gained strength due to the difficulties of art galleries to open up to the public.

F. Tan: What is the perspective of art and artist in your country?
N. Zenborain: To say that well, would be blatantly lying .... I see art schools in my country anchored in a past that has already been overcome and the results are a fall of viewers before an absurd and very repetitive conceptual art.

We also have the "power groups" that need to have their own artists, although sometimes it is better to call them copyists or imitators, although these groups have many contacts that allow them to sell them. They bore me personally, and of course it shows in the drop in viewers in the galleries that program them.

F. Tan: How do people view the artist? Are you satisfied with people's view of art?
N. Zenborain: We have always been considered strangers when it is dedicated body and soul to art, for some who say in its simplicity; "Those things are done when you have a serious job and then you look for a few hours", as if art were a common hobby. In my case they have been years of sacrifice searching and discovering new forms, formulas and elements to achieve a personal art outside the mainstream. Education and the value of those of us who work, culture and specifically the plastic arts are considered "rare avix"

F. Tan: As an artist, where do you see your art and yourself in the future?

N. Zenborain: Years ago and knowing what I have already explained, I had no choice but to go out with my media to the outside world and I must admit that I have been able to contact audiences from different countries France, Italy, Canada. USA, Mexico, Korea India…. thanks to psychoart, an art for the mind, as I verified locally in my 2 strangest exhibitions for ordinary mortals, such as going to a Prison or a Psychiatric Hospital with my Psychoart, achieving some interactions and stages of concentration and opening the minds of people who normally and due to situations experienced for a long time did not feel the Art and thanks to it, they managed to make their imagination “appear” to be able to fly with it despite their physical restrictions. It was quite a surprise for both the director of the Jail and the psychiatric. For me the most rewarding experiences. Much will have to change for the so-called Departments of Culture for my land, anchored in Groundhog Day so that it can re-exhibit or re-do some artistic happening.

F. Tan: Which theme do you use most in your works?
N. Zenborain: From figurative to surrealism and all this from my perspective of Psychoart. Figüratiften gerçeküstücülüğe ve tüm bunlar benim Psychoart perspektifindendir.

F. Tan: Do you believe in the power of art over people?
N. Zenborain: Of course, and as I have already explained, I have been able to verify it, another thing is that the authorities prefer automatons without more openings of mind. But art was made to convey emotions in the viewer, another thing are the pseudo artists who throw simple objects or directly garbage protected in commercial networks.

F. Tan: Do you think every child should be directed to art?
N. Zenborain: It is the child who first turns to art, his first strokes on paper, his way of communicating ... Then in our hands is the one who perfects it or directly makes him forget those artistic behaviors in favor of a more useless world. As you will understand in the face of the uselessness of the maintained world, I prefer the awakening of the senses of the human being through Art and culture.

F. Tan: What is the perspective of children and young people to your art?

N. Zenborain: There have been many visits from schools to my exhibitions ... wonderful things have been done based on what they have observed and interacted with, young people enjoy my worlds differently than what they are normally used to seeing and that is where it lies in psycho art, being able to communicate a work with the mind as a stimulus to discover other stories, other forms that arise, other worlds. The human has to go out of the ordinary to awaken the individual and his latent abilities (that the little ones do not need, his whole mind is ready to learn). The problem lies in what we want them to become and what value the Human Being gives to Art.

F. Tan: Do you think there is a connection between the development of society and art?
N. Zenborain: Of course they are connected, the more culture and appreciation for the arts a people has, the greater its development on a social and economic level.

F. Tan: What kind of an adventure takes place in you and on the canvas while a painting is being created?

N. Zenborain: The ideas and shapes flow without stopping, with which when I select an idea, I have to capture it in its form and the Psychoart is lucky to connect them in the support I choose, mainly transferred to the photograph captured in an instant and that it varies from moment to moment. Looking for the unknown I am not aware of the time that passes….

F. Tan: What do you know about Niğde?
N. Zenborain: 14 As it has a lot of history to study, I will say that I have been learning and knowing a little about the place and that thanks to being able to exhibit in Niğde. Art lets us get to know ourselves and discover other towns and places.

F. Tan: Do you plan to come to Niğde in the future?
N. Zenborain: At the moment we have a somewhat complicated world to explore and enjoy the culture and its people ... but a few visits to the place would be very good. I have enjoyed the images that I have been able to see of Niğde thanks to Müberra Bülbl and the great host you have for the art of the world Safa Büte.

F. Tan: What do you think about Turkey? Did you come in before?
N. Zenborain: I have not been to Turkey in person, but I guarantee that my mind did fly and walk through its streets. Turkey cradle and crossroads of civilizations between continents, a place highly recommended by my friends and family who have been, highlighting its beauty and the friendliness of its people.

F. Tan: Where is the city you most want to see in Turkey?
N. Zenborain: See the movement of the great Istanbul and then lose myself in Cappadocia. The trips for me are adventures far from the "organized tourism packages"

F. Tan: Can you tell us about your location (your city, village or town) from the perspective of an artist?

N. Zenborain: I am very far from my town (Pamplona - Navarra) where I began to create, do ... In 2001 and after being awarded in Florence (Italy) with the Lorenzo de Mediccis and after requesting permits from my City Council, I recovered a Passage through Art (Happening) at street level with 2 concerts in the place, with painting workshops, with my works that had been exhibited in the Museum of Navarra but in large extensions and it became a meeting place for citizens that was formed thanks to art. It lasted 5 days under the title "Waking up the city." The residents of the place congratulated me, but the ignorance of my City Council sent me a paper that was introduced under the door, at first I thought it was a joke: They wanted to charge occupancy fees as if I had set up a commercial position…. From Spain and abroad including lawyers, I received their support and the best came when I found out that said place was not even registered as their property. As I did not see any support from the departments of culture of my land, I went to places where they appreciated my ways of communication and dissemination of art and such stupidity that my City Council organized never happened to me again.