F. Tan: Merhaba Arif Öztürk kimdir? Okuyucularımıza kendinizi tanıtır mısınız?
A. Öztürk: Niğde sevdalısı bir öğretmen, izci lideri, afet ve acil durum yönetimi uzmanı ve bir dağcı olarak haliyle doğa sever bir çevreci diyebiliriz.
F. Tan: Biliyorsunuz ki okullarımızda öğrenciler pandemi nedeniyle tam kapasite gelemiyor. Okullarda deprem ve yangın gibi olaylarla ilgili tatbikatlar gerçekleştiriyordu. Hatta bunlara AFAD’da katılıyordu. Bu hastalık uzayacak olursa bu tür eğitimler nasıl olacak?
A. Öztürk: Öncelikle şunu belirtmem gerekir. Afet eğitimi ile alakalı son dönemde hem Milli Eğitim Bakanlığı’nın hem de AFAD Başkanlığı’nın çok önemli çalışmaları var.
2021 yılı zaten İçişleri Bakanlığı’nca ‘Afet Eğitim Yılı’ ilan edildi. Bu kapsamda İl Afet Müdürlükleri MEB personellerinden Afet Eğitmeni yetiştirerek hem personele hem de öğrencilere uzaktan eğitim yöntemi ile Afet eğitimlerini sürdürüyorlar.
MEB’in ise Okul Tabanlı Afet Eğitimi adı altında uzun süredir yürüttüğü bir proje var. Ben de bu proje kapsamında Japonya‘da eğitim aldım. Bu eğitimlerden edindiğimiz bilgiler ile bir kitap hazırlandı ve şu an EBA portalında yayınlandı. Yine öğretmenlerimiz uzaktan hizmet içi eğitim yolu ile bu eğitimleri alarak derslerinde uygulayabilmek için bilgi ve beceri kazanıyorlar.
F. Tan: 20 Eylül’de Obruk köyünde 5,1 büyüklüğünde deprem olmuştu. Niğde’nin deprem riski nedir?
A. Öztürk: Ecemiş fay hattı ve Tuz Gölü fay hatları ilimiz sınırları içerisinde uzantıları olan fay kırıkları. Niğde risk olarak bir Ege ya da Doğu Anadolu ya da Marmara şehirleri ile kıyaslanmaz ama şunu unutmamak gerekiyor ‘Deprem değil bina öldürür’. Doğa olayları olağan bir süreç içerisine olmak zorunda bunun önüne geçemezsiniz. Ancak yapı stokunu afetlere dayanıklı hale getirerek, şehirleşme ve planlama çalışmalarını afet senaryolarına uygun düzenlerseniz ve afet bilinci kazanmış dirençli bir toplum yetiştirmek için eğitimlerini artırırsanız sadece deprem değil diğer afetlerde de daha az zayiat verirsiniz.
F. Tan: Niğde’de ne tür acil durumlar olmakta bunlarla alakalı bilgilere nasıl ulaşırız?
A. Öztürk: Niğde bağlantı yollarının üzerinde bir kavşak noktası olması, dağcılıktan yamaç paraşütüne kadar birçok doğa aktivitelerine imkân sağlaması açısından haliyle birçok alanda acil durumun gerçekleştiği bir il.
AFAD Başkanlığı tarafından hazırlanan sitede her türlü bilgiye ulaşabilirsiniz.
https://aydes.gov.tr/login uzantılı adrese girdiğiniz zaman Türkiye geneli ya da il il dağılım hatta iller arası mukayese ya da olay türlerine göre her türlü istatistiğe ulaşabilirsiniz. Tüm vatandaşlarımıza açık bir uygulamadır.
F. Tan: Niğde’de kaç deprem toplanma alanı var? Niğde deprem konusunda yeterli tedbirleri almış bir il mi?
A. Öztürk: Niğde merkezde 20, ilçelerde 15 olmak üzere 35 afet ve acil durum toplanma alanı bulunmakta. Vatandaşlarımız bu bilgilere E-Devlet uygulaması üzerinden ya da https://www.turkiye.gov.tr/afet-ve-acil-durum-yonetimi... adresinden ulaşabilirler.
Sadece Niğde için değil tüm ülke için en önemli olgu afet bilinci kazanmış olmak olgusudur. Sadece binaları güçlendirerek ya da değiştirerek önlem almış olmazsınız.
Mesela 17 Ocak 1995 tarihinde Japonya’da Kobe merkezli olan Büyük Hanşin Depremi sonrası Japonya yapı stoğunu güçlendirme, depreme dayanıklı bina inşa etme yoluna gitmiş ve başarılı olmuş. 11 Mart 2011'de gerçekleşen Büyük Japonya Depremi ve devamındaki Tsunasmi sonrası Japonya afete dirençli toplum, afet bilinci edinmiş bireyler vb gibi konularda yani daha çok afet eğitimi çalışmalarına ağırlık vermiş ve bu konuda lider bir ülke olmuştur.
Bizim de hem afete dayanıklı binalar inşa etmemiz hemde afet eğitimi almış bireyler yetiştirmemiz gerekmektedir.
F. Tan: AFAD gönüllüsü nasıl olunur? Gönüllülere nasıl eğitimler veriyorsunuz? Niğde’de kaç AFAD gönüllüsü var?
A. Öztürk: Afad gönüllüsü olmak için E-Devlet portali üzerinden kayıt olmanız gerekmektedir.
Daha ayrıntılı bilgi edinmek için https://gonullu.afad.gov.tr/ sitesini ziyaret ederek burada anlatıldığı şekilde sisteme kayıt yaptırarak gönüllü olabilirsiniz. E-Devlet portalı üzerinden kaydınızı yaptırdıktan sonra tarafınıza bir şifre gönderilir. Bu şifre ile linkini verdiğim adres üzerinden sisteme kayıt yaptırabilir ve uzaktan eğitime başlarsınız. Uzaktan eğitimi başarı ile tamamlayan gönüllüler İl AFAD Müdürlükleri tarafından Hafif Arama Kurtarma Eğitimlerine alınırlar.
F. Tan: Son zamanlarda Niğde’de endüstriyel kaza diyebileceğimiz, hurda toplayan işyerlerinde üzücü kazalar yaşanıyor. Bu konuda özellikle bu sektördeki çalışanlara neler önerirsiniz?
A. Öztürk: Endüstriyel kazalarda birer afet türüdür ancak son dönemdeki bu kazalar maalesef iş sağlığı ve güvenliğini ilgilendiren türden olaylar. Elbette ilimizde ne iş sağlığı ve güvenliği ne de endüstriyel kaza yaşanmasını istemeyiz. İlimiz bünyesinde faaliyet gösteren firmaların öncelikli olarak koruyucu ekipman kullanımı konusunda bilinçlendirme çalışmalarına, iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine daha fazla zaman ayırmalarına ihtiyaç vardır. Yine yangınlara karşı alınacak güvenlik tedbirlerinin yönetmelik ve kanunlardaki koşulları sağlaması gerekmektedir.
F. Tan: Dağcılık sizin mesleğinizin olmazsa olmazlarından. Bölgemizde özellikle Demirkazık bölgesinde yaşanan dağcı kazalarını nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu bölgeye gelen dağcılara neler önerirsiniz?
A. Öztürk: Bir kere en büyük handikabımız Aladağlar’ın ya da Bolkar Dağları’nın sadece dağcılık kazaları ile anılıyor olması. Oysa milyonlarca yıllık bu oluşumlar birçok sportif ve turizm faaliyetinin yapılabileceği eşi bulunmaz birer nimet bizim için.
Dağcılık, yamaç paraşütü, tırmanış, dağ bisikleti hatta trekking adını verdiğimiz günü birlik yürüyüşlerde de kazalar yaşayabiliriz.
Hava şartları, sporcunun hazır bulunuşluğu, o anki psikolojik ya da zihinsel yorgunluk hatta yapılan spor türüne göre oluşan bedensel yorgunluklar komplike ele alınarak kazalar değerlendirilmeli.
Bu tip sporları yapanalar elbette bunun bilincindeler. Önemli olan bir acil durum geliştiğinde soğuk kanlılıklarını koruyarak 112 Acil Çağrı Merkezi numarası üzerinde ilgili yerlere ulaşarak net ve doğru bilgi vermeleri kurtarma ekiplerini kazazedeye en kısa zamanda en iyi imkanlar ile ulaşmaları konusunda daha yardımcı olacaktır.
F. Tan: Mesleğinizin risklerinden bahseder misiniz?
A. Öztürk: Ben aslında bir öğretmen olsam da halihazırda İl AFAD Müdürlü Afet ve Acil Durum Yönetimi Merkezi Şube Müdürlüğü görevini ifa ediyorum. Haliyle ilimizdeki bütün acil durumların yönetimi, koordinasyonu müdahale ve sonrası tahliye işlemleri şubemiz koordinasyonun yapılmakta. Bu da doğa ya da insan kaynaklı afetlerden tutun da trafik kazalarına kadar geniş bir yelpaze sunmakta. Hatta hayvan kurtarma görevlerini de icra etmekteyiz. Bedensel çalışmanın yanında yoğun zihinsel bir istikrara ve sağlam bir psikoloji ile hareket etmeniz gereken görevler bunlar. Gittiğiniz her olay farklı bir deneyim istemekte.
Yaralı, kaza geçirmiş, yakınlarını kaybetmiş olağanın dışında durumlar ve insan psikolojileri ile muhatapsınız. Yanlış yapma lüksünüz yok. Hatta insani ve vicdani duygularınızı bir kenara bırakıp soğuk kanlıkla olaya müdahale edip can kurtarmanın önemine odaklanmanız gerekmekte.
Elbette çok üzülüyor ve görev sonrası brifing yaparken karmaşık duygular yaşıyoruz. Ancak kurtardığımız her can bize azim ve yaşama sevinci veriyor.
F. Tan: Niğde Aladağlar ve Bolkar Dağları’ndaki çığ riski nedir? Kışın burada dağcılık sporunu yapan kişilere bu konuda bilgilendirme yapılıyor mu?
A. Öztürk: Bu sene Niğde Valiliği koordinesinde ilgili kurumların da katkılarını sunduğu güzel bir ‘Çığ Duyarlılık Haritaları ve Bilgilendirme Broşürü’ hazırladık. Bu broşürde Aladağlar ve Bolkar Dağları’nın çığ duyarlılık haritaları rotalar ve bu rota üzerindeki tehlikeler renk skalasına göre hazırlandı. Ayrıca Türkçe ve İngilizce bilgilendirmeler ve uyarılar yer aldı. Yine Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün hazırladığı haritalar kare kod olarak broşürde yer aldı. Hem Çamardı hem de Ulukışla meteorolojik hava durumları kare kod olarak broşür üzerinde yer almakta. Sporcular ve turistler için acil durumlarda ulaşacakları numaralar da bulunan broşür, ilgililer için bilgilendirme amacı nı yerine getirmektedir.
F. Tan: AFAD dışında sivil yaşantınızda fotoğrafçılık ve dağ sporlarıyla uğraşıyorsunuz. Sizce dağcılık ve fotoğrafçılık Niğde’de nasıl geliştirilebilir? Turizme bu konuda nasıl katkılar sunulabilir?
A. Öztürk: Niğde outdoor sporları için bir cennet. Hele Çamardı Aladağlar ve Ulukışla Bolkar Dağları hem yaz hem de kış turizmi için eşi bulunmaz doğa harikaları. Sadece dağcılık sporu ya da foto safariler değil dağ bisikleti, dağ maratonu, yaban hayatın gözlemi, doğa okulları gibi faaliyetlerin artırılması için yerel ölçekte toplum bilincine ihtiyaç var. Bu bölgeler özel alanlara, alpin çayırlara sahip yerler. Piknik yapma mekânı olmasına engel olmak lazım. Bolkar Karagöl endemik Rana Holtzi kurbağası ile meşhur. Özel koruma alanı gibi davranıp ona göre ekosistemi bozmadan ziyaret etmek gerekir.
Dağcılar ve doğa sporcuları bunun zaten farkında. Önemli olan bu farkındalığı artırmalı orada yapılacak olumsuz davranışların zararlarını halka iyi anlatmalıyız. Zaten yabancılar buraları çok iyi biliyorlar bizlere düşen görev bu alanları olduğu gibi habitatını bozmadan koruyabilmek.
F. Tan: Bir dağ sporcusu olarak dağ sporcularının Niğde’de yaşadıkları güçlükler nelerdir?
A. Öztürk: Çok kritik ulaşım ağlarının ortasında olan şehrimizin maalesef yerel ulaşım ağı çok kötü. Sadece sporcu olarak değil gece geç vakitte ya da sabah erken saatte otogara inen bir yabancı taksi haricinde bir ulaşım imkanına sahip değil. Otogardan gelen sporcuları ilçelere götürecek araçlara naklinin sağlıklı olması gerekmekte.
Yine ilimize gelen sporcuların temel ihtiyaçlarını karşılamada yerel esnafımıza büyük görev düşmekte. Otogar da ya da şehrin çeşitli yerlerinde bilgilendirme ofisleri mutlaka olmalı.
F. Tan: Siz aynı zamanda yamaç paraşütü de yapıyorsunuz. Geçtiğimiz günlerde bir doktorumuz yamaç paraşütünde yaralandı. Bu aktivitenin riskleri nelerdir? Bu aktivite için uygun alanlar Niğde’de var mı? Bu alanların ihtiyaçları nelerdir?
A. Öztürk: Öncelikle kazazede doktorumuza acil şifalar diliyorum. Yamaç paraşütü Çamardı Aladağlar ve Ulukışla Bolkar Dağları’nda yapılabildiği gibi şehir merkezinde Göbekli Tepe mevkii dediğimiz yerde de çok güzel uçuşlar yapılıyor
Ancak ivedi olarak Göbekli Tepe’de bir takeoff (paraşütlerin ot ve taşlara takılmadan havalanması için düzenlenmiş bir alan) alanı yapılmalı.
Aksaray ili Helvadere köyü tarafında Hasan Dağı Karbeyaz Oteli mevkiinde çok güzel bir takeoof var ve burada uluslararası festival ve yarışlar yapılmakta.
Niğde de bu imkanı sunarsa daha çok sporcu bundan faydalanabilir. Ben Niğde Dündarlı Kasabası’nda Okul Müdürü olduğum süreçte 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı kutlamaları kapsamında yamaç paraşütü pilotu arkadaşlarımı çağırdım. Kasabada İsmail Dağı denilen mevkiiden çok güzel uçuşlar gerçekleştirdik.
Niğde Yamaç Paraşütü için birçok takeoff alanı ihdas edilebilir.
Ancak öncelikle Niğde gibi bir ilde uçuş yapacak pilot arkadaşlarımızın temel eğitimlerini tamamladıktan sonra pilotun uygun koşullarda normalde yaşayabileceği acil durumları, su üzerinde ve güvenli koşullarda, uygulayarak acil durumdan kurtulma tecrübesi yaşamak, uçtuğu kanadı tanımak, pilotun kendisine ve kanada olan güveni sağlamak için kısaca S.I.V. olarak adlandırdığımız eğitimleri de alması gerekmektedir.
F. Tan: Yurt dışı seyahatlere de çıkıyorsunuz. Bu seyahatlerde Niğde’de de olsa dediğiniz bir şey var mı?
A. Öztürk: Birçok şey var. Ama sanırım en önemlisi merkezi bir yeşil park alanı. Halkın uğrak yeri olabileceği şehir içinde ferahlayabileceği merkezde kamu ya da özel kurumlarda işlerini hallettikten sonra nefes alabileceği bir alan oluşturmak olmalı.
Bir de bisikletli ulaşıma uygun alt yapı. Ülkemiz için bir ütopya olsa da bisiklet ile ulaşım çevre , insan sağlığı için en iyi ulaşım aracı.
F. Tan: Pandemi sizin sivil yaşantınızı nasıl etkiledi?
A. Öztürk: Her vatandaşımız gibi bende görev harici evde kalarak teması ve böylece riski azaltmak için tedbirli davrandım. Ancak ben krizlerin de birer fırsat olduğuna inanırım.
Pandemi döneminde daha çok araştırma içine girdim, okumalar yaparak özellikle kişisel gelişim için daha sıkı çalışmalar yaptım. Evde spor tekniklerine ağırlık verdim.
F. Tan: Niğdelilere son olarak neler söylemek istersiniz?
A. Öztürk: Küçük bir şehrin avantajlarını kişisel ve bencil davranışlar sergileyerek dezavantaja çevirmemek için olanca gayreti göstermelerini, şehrimizin bir kent kültürüne kavuşması için olgunlukla ama kararlıkla hareket etmelerini kıymetli hemşerilerimden istirham ederim.