Üreticiler girdi maliyetlerindeki artışlar, üretilen ürünün para etmemesi ve tarlada kalması, borçlanarak üretime devam etmenin zorluklarını anlattılar.

DOMATES FİDE DİKİMİ YAPILIYOR 

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Niğde bölgesinde domates ekimi başladı. Ülke genelinde buğday, pancar, domates gibi ürünler yaygın olarak ekiliyor. Bölgemizde de domates ekimi son yıllarda arttı. Domates ekimi bu mevsimde gerçekleşiyor, ağustos ayında da hasat oluyor.” dedi.

DEKARA 20 BİN TL MASRAFI VAR

Domates üreticisi Alpay Demirhan, domates fidesinin tanesini 3 liradan aldığını, örtü altı domates yetiştiriciliği yaptığını ve gübre, mazot ve ilaç girdileriyle 1 dekar alanın 20 bin TL masrafı olduğunu belirtti.

İŞÇİ SORUNU VAR

Çok zor tarım işçisi bulduklarını belirten Alpay Demirhan, “Şimdi bu işçi benim 12-13 senelik arkadaşım. Eğer olmasa bu işçiyi ben bulamam. Ama bu arkadaşla 12-13 senedir merhabamız var, gelip çalışıyor bizimle. 100 dekara yakınalan ektim.” şeklinde konuştu.

ÜRÜN TARLADA KALMAMALI

Üreticinin para kazanması için ürününü satabilmesi gerektiğini ancak geçen sene yaşanan sorunların bu senede tekrar etmesi durumunda üreticinin kazanç sağlayamayacağını belirten üretici Kemal Özcan, “Bozum zamanında, eğer piyasa düzgün olursa para kazanılıyor . Eğer piyasa düzgün olmazsa çok sıkıntı çekiyoruz. Eğer mallarını satabilirlerse, ellerinde kalmazsa, geçen sene mesela arkadaşlar buradaki salça fabrikasına 3,5 liraya ürün verdi, sonra 1 liraya düştü. Sonra da almadılar, kapattılar alımı. Dünya kadar da mal yerde kaldı. Ama satılırsa para kazanırdı.” dedi.

ÇİFTÇİNİN YAŞ ORTALAMASI ARTIYOR

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Araştırmalara göre, ülkemizde çiftçilerin yaşı son 3 yılda 51'den 53'e kadar yükselmiş. Çiftçilik yapanlar genelde orta yaşta olanlar, gençler tarıma girmiyor. Kırsalda da yaş ortalaması 60'a dayandı. Köydeki nüfusun ortalaması 60, çiftçinin ortalaması 54. Burada tarımla uğraştıklarında para kazanırlarsa ekime daha istekli oluyorlar. Aksi takdirde üretimden uzaklaşıyorlar.” diye konuştu.

BORCU OLMAYAN ÇİFTÇİ YOK

CHP’li Vekil Ömer Fethi Gürer, “Sayın Cumhurbaşkanı kredilerle ilgili sağladığı olanaklardan söz ediyor ancak kredi de bir yerde borç. Çiftçi şu anda bankalara ve şahıslara 700 milyar lira civarında borçlanmış durumda. 2 milyon 300.000 çiftçimiz var ve borç almadan çiftçilik yapılamaz durumda.” şeklinde konuştu.

Üretici Özcan, “Şimdi bu arkadaşların hepsinin en az borcu olanı 1 milyon TL. En az olanı oda. 1 milyonsa bir şey değil. Borçsuz çiftçi yok. Benim oğlanın biri okumadı, çiftçilik yapacağım dedi. 50-60 kadar malımız var, onlara bakıyorlar. Mısır ekeriz, yonca ekeriz, domates ekeriz, bunlarla uğraşıyorlar.” dedi.

Gürer, çiftçilerin para kazandığı için değil, zorunlu nedenlerle tarımı sürdürdüğünü belirterek, “Çünkü girdi maliyetleri artıyor; gübresi, ilacı, tohumu, mazotu. Mazottan ÖTV ve KDV kaldırılsa çiftçiye can suyu olacak. Tarım bu ülke için önemli.” dedi. Üretici Demirhan ise “42 liraya biz mazot alıyoruz. Günlük ben 7-8 bin liralık mazot yakıyorum.” diye konuştu.

ÇİFTÇİ MUTLU DEĞİL

CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Tarımla uğraşan kesimlerin en büyük sorunlarından biri, kendilerini anlayan bir bürokrasi kesiminin olmaması. Ondan dert yanıyorlar, çünkü masa başında hazırlanan raporlarda çiftçi mutlu diye anlatılıyor. Oysa alana gelindiğinde çiftçi mutlu değil. Niye mutlu değil? Kazanamadığı için mutlu değil.” ifadelerini kullandı.

Üretici Alpay Demirhan, “Çiftçinin malı hiç para etmiyor ki. 200 dekara yakın fiğ ektim, 2 bin lira veriyorlar. Adamlar satamadım, tarlada kaldı. Buradaki beyaz balyalar hep benim. Satamadım, mecbur kaldım balyaya bastım. Ben 5000 lira istiyorum, adam bana 2 bin lira veriyor. 2 bin lira bunun maliyeti değil. 800 TL'ye bastırdım tanesini.” dedi.

ÇİFTÇİ OLMADAN OLMAZ

Üretici Demirhan, Ziraat Bankası’nda yem için kredi kullandığını belirterek, “Yetkililerden isteğimiz, herkes el atacak, çiftçiyi ayağa kaldıracağız. Çiftçi olmazsa millet olur mu? Olmaz. İllaki üretim olacak ki yiyecek olsun.” ifadelerini kullandı.

DOMATES FİYAT BEKLENTİSİ 5 LİRA

Üretici Alpay Demirhan, “Bölgemizde domatesin stil olarak ekimi gerçekleşiyor. Bu domatesin stilinin bir tanesini 3 TL'den aldık. Dönüme 2500 adet fide gidiyor. 90 dönüm alanda ekim yaptık. Dönümüne 15 ton hasat bekliyoruz. 5 lira olursa masrafı karşılar, bize de ekmek kalır. Geçtiğimiz yıl domates tarlada kaldı, davarlar yedi. Buradaki salça fabrikası da son zamanda alımları durdurdu, kabul etmedi, almadı, tarlada kaldı.” şeklinde konuştu.

CHP’li Gürer, “Çiftçi umutla ekimini yapıyor. Bu bölgede de ekim gerçekleşmiş durumda. Burada da olması gereken, çiftçi ürettikten sonra ürünü tarlada kalmamalı. Bununla ilgili çiftçiye destek verilmeli, bırakılmamalı. Devlet çiftçiye sahip çıkmalı.” dedi.

ÇİFTÇİ BORÇLA ÜRETİM YAPIYOR

Üretici Özcan, “Şimdi bu fideleri dikmekle olmuyor. Bunlar gübre istiyor, ilaç istiyor. Bunları almak için biz gidiyoruz. Mesela sezonluk 5 liralık şeyi 10 liraya alıyoruz, yani 2 mislini alıyoruz. Bu gerçektir. Sezonluk aldığımız zaman artıyor, iki misline çıkıyor. Peşin para veremiyoruz. Peşin parayı nereden bulalım? Hasat dönemi veriyoruz. Malı veren de ekim yaparken bunu alıyorsun, ama hasat döneminde ödeyeceğin için ona göre fiyatını belirliyor. Bugün 10 lira olan gübre, o zaman 19 lira olacak. Ben bugünden 19 liradan hesap görürüm diyor. Hesabı söyler söylemez biz kabul ediyoruz. Ekim yapabilmek için başka şansımız yok. Borçlanmadan çiftçilik yapılamaz. Nasıl yapacaksın? İllaki borçlanacaksın, bankaya borç var, şahsa borç var.” şeklinde konuştu.

OLAN ÜRETEN VE TÜKETENE OLUYOR

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, domates üretim sürecini, “Domates tarlada şimdi. Bu fide yetişecek, ürün verecek. Bu ürünü de satacak, para kazanacak. Ama bu ürün oluncaya kadar yaptığı emek ne yazık ki hiç görünmeyecek. Çünkü bu emek görülse, çiftçi refahı sağlansın diye mücadele edilir. Şu anda Türkiye'nin en büyük sorunu bu. Fideden domates üreten para kazanamıyor. Ama buradaki üreticiden bu ürün çıktı mı, katlayarak fiyat gidiyor. Gerek sanayide gerekse vatandaş alırken de pahalı ürün alıyor, oradaki de dert yanıyor. Sistemin sorunu doğru bir planlamanın olmaması. Planlama doğru olsa buradaki de kazanır, oradaki de daha uygun fiyatla ürün alma şansına erişir.” diyerek değerlendirdi.